Những thói quen khiến bạn có nguy cơ mắc bệnh trĩ

Bệnh trĩ là một trong những bệnh lý hậu môn trực tràng phổ biến, đặc biệt ở những người có thói quen sinh hoạt không lành mạnh. Dưới đây là 6 thói quen xấu dễ dẫn đến bệnh trĩ, cùng với cách phòng ngừa hiệu quả.

1. UỐNG KHÔNG ĐỦ NƯỚC: NGUY CƠ GÂY BỆNH TRĨ CAO

VÌ SAO THIẾU NƯỚC GÂY RA BỆNH TRĨ?

Khi cơ thể không được cung cấp đủ nước, phân sẽ trở nên khô cứng, khiến quá trình đi đại tiện gặp khó khăn. Tình trạng này kéo dài dễ gây ra táo bón mạn tính, buộc người bệnh phải rặn mạnh khi đi vệ sinh, từ đó tạo áp lực lớn lên tĩnh mạch trực tràng, dẫn đến phình giãn tĩnh mạch và hình thành búi trĩ.

Ngoài ra, thiếu nước cũng khiến niêm mạc ruột khô, làm giảm chất nhầy bôi trơn trong đường ruột, dẫn đến tình trạng đi đại tiện khó khăn, đau rát hậu môn, và gia tăng nguy cơ mắc bệnh trĩ.

DẤU HIỆU CẢNH BÁO CƠ THỂ ĐANG THIẾU NƯỚC

Bạn có thể nhận biết cơ thể thiếu nước qua các dấu hiệu sau:

• Nước tiểu sẫm màu, mùi nồng.
• Khô miệng, khô môi, da khô ráp.
• Cảm giác khát nước thường xuyên.
• Mệt mỏi, chóng mặt, khó tập trung.
• Đi đại tiện khó khăn, phân khô cứng, táo bón kéo dài.

CÁCH BỔ SUNG NƯỚC ĐÚNG CÁCH ĐỂ PHÒNG NGỪA BỆNH TRĨ

1. Uống đủ 1,5 – 2 lít nước mỗi ngày: Tùy thuộc vào trọng lượng cơ thể và mức độ hoạt động, bạn có thể cần bổ sung nhiều nước hơn, đặc biệt khi tập luyện thể thao, làm việc ngoài trời nóng hoặc trong môi trường điều hòa khô.
2. Chia nhỏ lượng nước uống trong ngày: Tránh uống quá nhiều nước một lúc. Hãy uống từng ngụm nhỏ, đều đặn từ sáng đến tối để cơ thể hấp thụ tốt nhất.
3. Ưu tiên nước lọc, ngoài ra có thể bổ sung thêm:

• Nước ép trái cây (táo, cam, dưa hấu…) để bổ sung vitamin và chất xơ.
• Nước canh rau, súp giúp cung cấp nước và dinh dưỡng.
• Nước trà thảo mộc, trà xanh (không đường) giúp giải nhiệt và tăng cường sức khỏe hệ tiêu hóa.

1. Tránh các loại đồ uống không tốt:

• Cà phê, trà đen, nước ngọt có gas, rượu bia có tính chất lợi tiểu, dễ khiến cơ thể bị mất nước.
• Nếu sử dụng, cần bổ sung thêm nước lọc để cân bằng lượng nước trong cơ thể.

MẸO NHỎ GIÚP BẠN UỐNG NHIỀU NƯỚC HƠN

• Sử dụng bình nước cá nhân, mang theo bên mình để nhắc nhở uống nước thường xuyên.
• Cài đặt ứng dụng nhắc uống nước trên điện thoại.
• Bổ sung nước bằng các món canh, súp, hoặc trái cây mọng nước trong bữa ăn hàng ngày.
• Thêm vài lát chanh, lá bạc hà hoặc trái cây tươi vào nước để tạo hương vị dễ uống hơn.

 NHỮNG LƯU Ý KHI UỐNG NƯỚC

Không uống nước quá nhiều vào buổi tối, tránh đi tiểu đêm nhiều gây mất ngủ.

• Không uống quá nhiều nước trong một lần uống, có thể gây rối loạn điện giải, phù nề.
• Tránh uống nước quá lạnh hoặc quá nóng, dễ gây kích ứng dạ dày, đường tiêu hóa.

2. ĂN UỐNG KHÔNG LÀNH MẠNH: NGUY CƠ GÂY BỆNH TRĨ

Các ảnh hưởng của bệnh trĩ

Vì sao chế độ ăn uống không lành mạnh dễ gây bệnh trĩ?

1. Thiếu chất xơ:

• Chất xơ giúp làm mềm phân, tăng khối lượng phân và tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình đi tiêu.
• Khi cơ thể thiếu chất xơ, phân sẽ khô cứng, khó đào thải ra ngoài, buộc phải rặn mạnh khi đi vệ sinh. Điều này tạo áp lực lên các tĩnh mạch vùng trực tràng, lâu dần gây phình giãn và hình thành búi trĩ.

1. Ăn nhiều đồ cay nóng:

• Thực phẩm cay nóng như ớt, tiêu, mù tạt dễ gây kích thích niêm mạc ruột, khiến phân trở nên cứng và khó tiêu hóa.
• Ngoài ra, đồ ăn cay nóng có thể gây ra hiện tượng rối loạn tiêu hóa, làm tăng nguy cơ mắc bệnh trĩ.

1. Tiêu thụ nhiều thực phẩm chế biến sẵn:

• Các loại thức ăn nhanh, đồ hộp, thực phẩm đóng gói thường chứa ít chất xơ nhưng lại nhiều muối, chất béo bão hòa và chất bảo quản.
• Việc ăn nhiều đồ chế biến sẵn không chỉ làm chậm quá trình tiêu hóa mà còn gây táo bón, tăng nguy cơ mắc bệnh trĩ.

1. Uống nhiều rượu bia, cà phê, nước ngọt có ga:

• Những đồ uống này có tính lợi tiểu, khiến cơ thể dễ mất nước và làm phân trở nên khô cứng.
• Chúng cũng làm kích thích niêm mạc ruột, gây rối loạn tiêu hóa và ảnh hưởng đến hoạt động của hệ tiêu hóa.

Thực đơn lành mạnh giúp phòng ngừa bệnh trĩ

1. Tăng cường thực phẩm giàu chất xơ:

• Rau xanh: rau cải, rau bina, bông cải xanh, rau mồng tơi…
• Trái cây tươi: táo, lê, chuối, cam, dâu tây…
• Các loại hạt và ngũ cốc nguyên cám: yến mạch, hạt chia, hạnh nhân, gạo lứt…

1. Bổ sung thực phẩm tốt cho hệ tiêu hóa:

• Sữa chua và các thực phẩm lên men: giúp cân bằng vi khuẩn đường ruột, hỗ trợ tiêu hóa tốt hơn.
• Các món ăn nhiều nước như canh rau, súp, cháo loãng: giúp làm mềm phân và ngăn ngừa táo bón.

1. Hạn chế thực phẩm gây táo bón:

• Đồ ăn cay nóng, nhiều dầu mỡ.
• Thực phẩm chế biến sẵn, đồ đóng hộp.
• Bánh kẹo, đồ ngọt, nước ngọt có ga.

1. Uống đủ nước mỗi ngày:

• Kết hợp nước lọc, nước ép trái cây, nước canh để giúp cơ thể đủ nước, phân mềm và dễ đi ngoài.

Mẹo giúp duy trì chế độ ăn uống lành mạnh

• Chuẩn bị thực đơn hàng tuần với đầy đủ chất xơ và dinh dưỡng cân bằng.
• Tập thói quen ăn uống đúng giờ, tránh bỏ bữa hoặc ăn quá khuya.
• Thay thế đồ ăn nhanh bằng các món ăn tự chế biến tại nhà để kiểm soát tốt lượng muối, đường và chất béo.
• Mang theo trái cây tươi, các loại hạt để ăn vặt thay vì bánh ngọt hoặc đồ chiên rán.

3. LÀM VIỆC NẶNG THƯỜNG XUYÊN: TẠO ÁP LỰC LỚN LÊN VÙNG HẬU MÔN

Vì sao làm việc nặng dễ gây bệnh trĩ?

1. Tăng áp lực ổ bụng đột ngột:

• Khi nâng đồ nặng hoặc gồng mình quá sức, cơ hoành và các cơ bụng co thắt mạnh, tạo áp lực lớn lên vùng hậu môn.
• Áp lực này khiến các tĩnh mạch hậu môn phồng to, máu khó lưu thông, lâu ngày dẫn đến giãn tĩnh mạch và tạo thành búi trĩ.

1. Rối loạn tuần hoàn máu vùng chậu:

• Vận động mạnh hoặc làm việc nặng sai tư thế làm máu dồn xuống vùng chậu mà không được lưu thông trở lại.
• Máu bị ứ đọng trong các tĩnh mạch trực tràng, gây ra hiện tượng phình tĩnh mạch, tạo điều kiện cho bệnh trĩ phát triển.

1. Ảnh hưởng đến cơ sàn chậu:

• Cơ sàn chậu giúp nâng đỡ các cơ quan vùng bụng dưới, bao gồm cả trực tràng và hậu môn.
• Việc mang vác nặng liên tục làm cơ sàn chậu suy yếu, không còn khả năng nâng đỡ tốt, dễ dẫn đến sa búi trĩ ra ngoài.

Những công việc nào dễ gây bệnh trĩ?

• Lao động chân tay nặng nhọc: Công nhân bốc vác, thợ xây dựng, nông dân thường xuyên phải mang vác nặng.
• Vận động viên thể hình: Đặc biệt là những người tập tạ hoặc thực hiện các bài tập đòi hỏi gắng sức cao.
• Những người làm việc nhà nặng nhọc: Như khuân đồ, dọn dẹp nhà cửa trong thời gian dài mà không nghỉ ngơi hợp lý.

Cách phòng ngừa bệnh trĩ khi phải làm việc nặng

1. Sử dụng đúng kỹ thuật khi nâng đồ:

• Khi nâng vật nặng, hãy cúi gập gối thay vì cúi lưng.
• Để vật gần cơ thể và dùng sức ở chân để nâng lên, tránh tạo áp lực lên vùng bụng dưới và hậu môn.

1. Sử dụng dụng cụ hỗ trợ:

• Dùng đai lưng hỗ trợ hoặc xe đẩy khi cần vận chuyển đồ nặng để giảm bớt gánh nặng lên cơ thể.

1. Tránh gồng mình quá sức:

• Không nên cố sức nâng đồ vượt quá khả năng của mình.
• Khi cảm thấy mệt hoặc có dấu hiệu đau ở vùng hậu môn, hãy dừng lại và nghỉ ngơi.

1. Nghỉ ngơi đúng cách:

• Sau mỗi lần làm việc nặng, hãy dành thời gian thư giãn, ngồi nghỉ hoặc nằm ngửa để máu lưu thông tốt hơn.
• Tránh ngồi xổm hoặc đứng quá lâu ngay sau khi mang vác nặng.

1. Tập thể dục nhẹ nhàng:

• Thực hiện các bài tập giúp tăng cường cơ sàn chậu như bài tập Kegel, yoga, đi bộ để giúp lưu thông máu tốt hơn.

Mẹo nhỏ giúp giảm áp lực vùng hậu môn

• Khi làm việc nặng, hãy hít thở đều và tránh nín thở khi gồng sức.
• Nếu công việc đòi hỏi phải mang vác liên tục, hãy phân chia công việc hợp lý và luân phiên nghỉ ngơi để cơ thể phục hồi.
• Uống đủ nước và bổ sung thực phẩm giàu chất xơ để tránh táo bón, giảm nguy cơ bệnh trĩ.

4. CĂNG THẲNG KÉO DÀI: “KẺ THÙ THẦM LẶNG” GÂY BỆNH TRĨ

Các biến chứng bệnh trĩ

Vì sao căng thẳng dễ gây bệnh trĩ?

1. Rối loạn hệ tiêu hóa:

• Căng thẳng làm hệ thần kinh giao cảm hoạt động mạnh mẽ, gây ức chế nhu động ruột, dẫn đến táo bón hoặc tiêu chảy kéo dài.
• Táo bón khiến phân trở nên khô cứng, mỗi lần đi đại tiện phải rặn nhiều, tạo áp lực lên các tĩnh mạch ở trực tràng, dẫn đến hình thành búi trĩ.

1. Giảm lưu thông máu ở vùng hậu môn:

• Khi stress, các mạch máu co thắt lại, giảm lượng máu lưu thông đến các cơ quan tiêu hóa, trong đó có trực tràng và hậu môn.
• Sự lưu thông máu kém khiến các tĩnh mạch ở hậu môn dễ bị phình giãn, tạo điều kiện cho búi trĩ phát triển.

1. Thói quen ăn uống không lành mạnh:

• Người bị căng thẳng thường có xu hướng ăn uống thiếu kiểm soát, sử dụng nhiều thực phẩm không tốt như đồ ăn nhanh, thực phẩm nhiều dầu mỡ hoặc đồ ngọt.
• Chế độ ăn uống này dẫn đến thiếu chất xơ, gây táo bón và làm tăng nguy cơ mắc bệnh trĩ.

1. Thói quen xấu khi đi vệ sinh:

• Căng thẳng làm giảm cảm giác muốn đi đại tiện, khiến phân tích tụ trong ruột, lâu ngày gây táo bón.
• Ngoài ra, khi căng thẳng, nhiều người có thói quen ngồi lâu trong nhà vệ sinh để thư giãn, nhưng điều này lại tạo áp lực lên vùng hậu môn, dễ dẫn đến bệnh trĩ.

Làm sao để giảm căng thẳng và phòng ngừa bệnh trĩ?

1. Thư giãn tinh thần:

• Học cách thư giãn thông qua các bài tập hít thở sâu, yoga, thiền định giúp giảm căng thẳng và cải thiện lưu thông máu.
• Dành thời gian nghỉ ngơi, thư giãn với các hoạt động giải trí như nghe nhạc, đọc sách, đi dạo.

1. Chế độ ăn uống lành mạnh:

• Bổ sung các thực phẩm giàu chất xơ như rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt để cải thiện tiêu hóa, ngăn ngừa táo bón.
• Tránh xa các thực phẩm gây kích thích như cà phê, rượu, đồ cay nóng để giảm áp lực lên hệ tiêu hóa.

1. Thói quen đi vệ sinh đúng cách:

• Tạo thói quen đi đại tiện vào một khung giờ cố định trong ngày, tốt nhất là vào buổi sáng.
• Không nhịn đại tiện và tránh ngồi quá lâu trong nhà vệ sinh.

1. Tập thể dục thường xuyên:

• Các bài tập nhẹ nhàng như đi bộ, bơi lội, yoga giúp tăng cường lưu thông máu, giảm căng thẳng và hỗ trợ hệ tiêu hóa hoạt động tốt hơn.

Lời khuyên giúp giữ tinh thần thoải mái

• Tránh làm việc quá sức, phân bổ thời gian hợp lý giữa công việc và nghỉ ngơi.
• Hạn chế tiếp xúc với các tình huống gây áp lực hoặc tiêu cực.
• Tìm kiếm sự hỗ trợ từ gia đình, bạn bè hoặc chuyên gia tâm lý nếu cảm thấy quá căng thẳng.

5. THÓI QUEN NHỊN ĐI ĐẠI TIỆN HOẶC NGỒI VỆ SINH QUÁ LÂU

Vì sao nhịn đi đại tiện dễ gây bệnh trĩ?

1. Tích tụ phân trong đại tràng:

• Khi nhịn đại tiện, phân ở trong ruột sẽ bị mất nước, trở nên khô cứng và khó đẩy ra ngoài.
• Điều này buộc người bệnh phải rặn mạnh mỗi khi đi đại tiện, tạo áp lực lớn lên các tĩnh mạch vùng trực tràng, lâu dần dẫn đến bệnh trĩ.

1. Tăng áp lực lên vùng hậu môn:

• Việc nhịn đại tiện kéo dài làm tăng áp lực trong ổ bụng và vùng hậu môn.
• Các tĩnh mạch ở trực tràng sẽ phình to ra, dễ hình thành búi trĩ nội và trĩ ngoại.

Ngồi vệ sinh quá lâu cũng gây hại cho hậu môn

1. Trọng lực cơ thể tác động lên trực tràng:

• Khi ngồi trên bồn cầu quá lâu, trọng lực sẽ kéo cơ thể xuống, làm gia tăng áp lực lên các mạch máu ở trực tràng.
• Tư thế ngồi này giống như khi rặn mạnh, khiến búi trĩ dễ sa ra ngoài.

1. Thói quen sử dụng điện thoại khi đi vệ sinh:

• Việc sử dụng điện thoại hay đọc sách báo khi đi vệ sinh khiến bạn ngồi lâu hơn cần thiết.
• Thói quen này không chỉ làm tăng nguy cơ bệnh trĩ mà còn ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa, gây táo bón.

Cách đi đại tiện để ngăn ngừa bệnh trĩ

1. Đi đại tiện ngay khi có nhu cầu:

• Đừng cố nhịn đi đại tiện vì công việc bận rộn hay không tiện chỗ.
• Tập thói quen đi vệ sinh vào một khung giờ cố định mỗi ngày, tốt nhất là vào buổi sáng sau khi thức dậy.

1. Tránh ngồi quá lâu trong nhà vệ sinh:

• Thời gian đi vệ sinh lý tưởng chỉ nên từ 5-10 phút.
• Tránh mang điện thoại, sách báo vào nhà vệ sinh để không bị phân tâm.

1. Tư thế ngồi vệ sinh đúng:

• Tư thế ngồi xổm hoặc kê một chiếc ghế nhỏ dưới chân khi ngồi trên bồn cầu giúp giảm áp lực lên trực tràng.
• Tư thế này giúp đường ruột thẳng, phân dễ dàng di chuyển ra ngoài mà không cần phải rặn mạnh.

1. Tạo môi trường vệ sinh thoải mái:

• Giữ nhà vệ sinh sạch sẽ, thoáng mát để không cảm thấy áp lực mỗi khi đi vệ sinh.
• Tập thể dục thường xuyên giúp nhu động ruột hoạt động tốt hơn, giảm nguy cơ táo bón và bệnh trĩ.

6. KHÔNG ĐIỀU TRỊ DỨT ĐIỂM TÁO BÓN KÉO DÀI

Tại sao táo bón kéo dài dễ gây bệnh trĩ?

1. Áp lực lên vùng hậu môn trực tràng:

• Khi bị táo bón, người bệnh thường phải rặn mạnh để đẩy phân ra ngoài, điều này tạo áp lực lớn lên các tĩnh mạch vùng hậu môn.
• Việc rặn mạnh kéo dài khiến các tĩnh mạch trực tràng bị giãn nở quá mức, lâu ngày dẫn đến hình thành búi trĩ.

1. Tổn thương niêm mạc hậu môn:

• Phân cứng và to có thể gây trầy xước, chảy máu niêm mạc hậu môn.
• Tình trạng này không chỉ gây đau rát mà còn tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập, gây viêm nhiễm và khiến bệnh trĩ nặng thêm.

1. Gây giãn cơ vòng hậu môn:

• Khi đi vệ sinh khó khăn, cơ vòng hậu môn phải co bóp mạnh, lâu dần sẽ mất độ đàn hồi.

Cách điều trị táo bón hiệu quả để ngăn ngừa bệnh trĩ

1. Bổ sung chất xơ:

• Tăng cường rau xanh, trái cây tươi và ngũ cốc nguyên hạt trong chế độ ăn uống hàng ngày để giúp phân mềm và dễ đào thải hơn.

1. Uống đủ nước:

• Mỗi ngày nên uống từ 1,5-2 lít nước để giúp làm mềm phân và hỗ trợ quá trình tiêu hóa.
• Nên uống nước ấm vào buổi sáng giúp kích thích nhu động ruột, giảm táo bón.

1. Tập thói quen đi vệ sinh đúng giờ:

• Đi đại tiện vào một thời điểm cố định trong ngày, tốt nhất là vào buổi sáng sau khi thức dậy.
• Tránh nhịn đi vệ sinh hoặc ngồi quá lâu trong nhà vệ sinh.

1. Vận động thường xuyên:

• Tập thể dục nhẹ nhàng như đi bộ, yoga hoặc bơi lội giúp kích thích nhu động ruột, ngăn ngừa táo bón hiệu quả.
• Tránh ngồi lâu một chỗ, đặc biệt là dân văn phòng cần đứng dậy vận động sau mỗi 30-60 phút làm việc.

1. Sử dụng thực phẩm hỗ trợ tiêu hóa:

• Có thể sử dụng sữa chua, men vi sinh hoặc các loại nước ép hoa quả có chứa lợi khuẩn để cân bằng hệ vi sinh đường ruột.

1. Tránh các thực phẩm gây táo bón:

• Hạn chế ăn đồ cay nóng, thức ăn nhanh, thực phẩm chứa nhiều đường và chất béo bão hòa.
• Tránh uống nhiều cà phê, trà đặc và rượu bia vì chúng có thể làm mất nước và gây táo bón nặng hơn.

Bệnh trĩ là tình trạng phổ biến nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa và điều trị hiệu quả nếu bạn biết cách chăm sóc sức khỏe đúng cách. Việc xây dựng lối sống lành mạnh, duy trì chế độ ăn uống khoa học và điều chỉnh các thói quen sinh hoạt hàng ngày sẽ giúp bạn giảm nguy cơ mắc bệnh trĩ.

XEM THÊM: 

Ù TAI Ở NGƯỜI LỚN TUỔI: CẢNH BÁO NGUY CƠ ĐỘT QUỴ

NHỮNG DẤU HIỆU ĐỘT QUỴ KHÔNG ĐIỂN HÌNH

Nattokinase – Bí Quyết Phòng Ngừa Đột Quỵ Của Người Nhật