Mỡ máu cao hay còn gọi là rối loạn lipid máu, là tình trạng mà nhiều người gặp phải nhưng ít ai thực sự hiểu rõ nguyên nhân. Đa số nghĩ rằng chỉ có ăn nhiều chất béo mới làm tăng mỡ máu, nhưng thực tế có nhiều yếu tố khác cũng góp phần làm tăng cholesterol xấu (LDL) và giảm cholesterol tốt (HDL), gây nguy cơ cao mắc bệnh tim mạch, đột quỵ.
Dưới đây là những thói quen và bệnh lý có thể khiến mức mỡ máu của bạn tăng cao mà bạn cần lưu ý!
1. Ăn nhiều chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa
•Chất béo bão hòa có nhiều trong thịt đỏ, bơ, mỡ động vật, các sản phẩm từ sữa nguyên kem. Khi tiêu thụ quá mức, chúng làm tăng cholesterol LDL gây tắc nghẽn động mạch.
•Chất béo chuyển hóa có trong đồ chiên rán, bánh ngọt, thực phẩm chế biến sẵn, không chỉ làm tăng LDL mà còn làm giảm HDL, khiến cơ thể mất đi sự cân bằng cholesterol cần thiết.
Giải pháp:
✔ Hạn chế tiêu thụ thịt đỏ, thay thế bằng cá, thịt gia cầm không da, đậu hạt.
✔ Tránh xa đồ chiên rán, thức ăn nhanh và ưu tiên thực phẩm tươi, ít qua chế biến.
✔ Dùng dầu thực vật lành mạnh như dầu ô liu, dầu hạt lanh, dầu hướng dương thay vì mỡ động vật.
2. Hút thuốc lá – “Kẻ thù thầm lặng” làm tăng mỡ máu
Hút thuốc lá không chỉ ảnh hưởng đến phổi mà còn:
•Làm giảm cholesterol tốt (HDL), khiến cơ thể khó loại bỏ mỡ máu xấu.
•Tăng nguy cơ xơ vữa động mạch, làm thu hẹp và cứng thành mạch máu, dẫn đến huyết áp cao, đột quỵ.
•Gây viêm và tổn thương mạch máu, khiến cholesterol LDL dễ bám vào thành mạch hơn.
Giải pháp:
✔ Bỏ thuốc lá càng sớm càng tốt, kể cả thuốc lá điện tử.
✔ Nếu khó bỏ thuốc, hãy tìm sự hỗ trợ từ bác sĩ hoặc các chương trình cai thuốc.
✔ Tránh xa môi trường có khói thuốc để giảm nguy cơ hít phải khói thuốc thụ động.
Sau 1 năm bỏ thuốc, nguy cơ mắc bệnh tim giảm đáng kể!
3. Bệnh tiểu đường – “Thủ phạm giấu mặt” khiến cholesterol xấu tăng cao
•Tiểu đường làm giảm cholesterol tốt (HDL) và tăng cholesterol xấu (LDL), làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch.
•Lượng đường trong máu cao gây tổn thương thành mạch, tạo điều kiện cho LDL bám vào và hình thành mảng xơ vữa.
•Người bị tiểu đường có nguy cơ đột quỵ, nhồi máu cơ tim cao gấp 2-4 lần so với người bình thường.
Giải pháp:
✔ Kiểm soát đường huyết bằng chế độ ăn ít đường, nhiều rau xanh.
✔ Tập thể dục ít nhất 30 phút/ngày để cải thiện khả năng chuyển hóa đường.
✔ Dùng thuốc điều trị theo đúng hướng dẫn của bác sĩ.
Kiểm soát tốt tiểu đường cũng đồng nghĩa với việc giảm nguy cơ tăng mỡ máu!
4. Mỡ máu cao có thể do di truyền (Tăng cholesterol máu gia đình – FH)
•Tăng cholesterol máu có tính gia đình (Familial Hypercholesterolemia – FH) là một rối loạn di truyền gây ra mức LDL cực kỳ cao ngay từ khi còn trẻ.
•Người mắc FH có thể bị nhồi máu cơ tim, đột quỵ ngay cả khi chưa đến 40 tuổi nếu không điều trị kịp thời.
Giải pháp:
✔ Nếu có tiền sử gia đình mắc bệnh tim mạch sớm, hãy đi xét nghiệm mỡ máu định kỳ.
✔ Duy trì chế độ ăn uống nghiêm ngặt, hạn chế chất béo bão hòa.
✔ Dùng thuốc hạ cholesterol (statin) theo chỉ định bác sĩ nếu cần thiết.
Nếu có người thân bị mỡ máu cao hoặc bệnh tim sớm, hãy kiểm tra cholesterol ngay từ bây giờ!
5. Uống rượu bia quá mức – “Kẻ đồng lõa” khiến mỡ máu tăng vọt
•Rượu bia làm tăng triglyceride, một loại chất béo trong máu có thể gây xơ vữa động mạch.
•Tiêu thụ quá mức có thể dẫn đến béo phì, gan nhiễm mỡ, tăng huyết áp, tất cả đều là yếu tố làm tăng nguy cơ bệnh tim.
•Làm giảm khả năng chuyển hóa chất béo của gan, khiến cholesterol LDL tăng cao.
Giải pháp:
✔ Nam giới không uống quá 2 ly/ngày, nữ giới không quá 1 ly/ngày.
✔ Ưu tiên các loại đồ uống không cồn như nước lọc, trà xanh, nước ép trái cây ít đường.
✔ Nếu có mỡ máu cao, hãy cắt giảm rượu bia càng nhiều càng tốt.
Hạn chế rượu bia không chỉ giúp giảm mỡ máu mà còn bảo vệ gan và tim mạch!
Làm thế nào để kiểm soát mỡ máu hiệu quả?
Hạn chế ăn chất béo bão hòa, chất béo chuyển hóa – thay bằng dầu thực vật lành mạnh.
Bỏ thuốc lá ngay lập tức để bảo vệ sức khỏe tim mạch.
Kiểm soát bệnh tiểu đường để ngăn ngừa cholesterol LDL tăng cao.
Xét nghiệm mỡ máu định kỳ, đặc biệt nếu gia đình có tiền sử bệnh tim.
Hạn chế rượu bia, duy trì chế độ ăn uống và sinh hoạt khoa học.
Mỡ máu cao không chỉ do ăn uống mà còn liên quan đến nhiều yếu tố khác. Hãy điều chỉnh ngay từ bây giờ để bảo vệ sức khỏe của chính mình!
XEM THÊM: