Tắc nghẽn mạch máu là tình trạng các mảng xơ vữa, cục máu đông hoặc mỡ thừa làm hẹp hoặc chặn dòng chảy của máu, gây thiếu oxy đến các cơ quan quan trọng. Nếu không phát hiện sớm, hậu quả có thể nghiêm trọng như đột quỵ, nhồi máu cơ tim hoặc hoại tử chi.
Là bác sĩ tại phòng cấp cứu, tôi đã gặp nhiều bệnh nhân bị đột quỵ hay nhồi máu cơ tim mà trước đó không hề nhận ra cơ thể mình đã cảnh báo từ lâu. Nếu bạn nhận thấy 5 dấu hiệu dưới đây, đừng chủ quan!
- Đau một bên tay hoặc chân – Cảnh báo cục máu đông
Nếu bạn thường xuyên bị đau nhức, tê buốt hoặc chuột rút ở một bên tay hoặc chân, có thể bạn đang gặp phải tình trạng tắc nghẽn động mạch hoặc tĩnh mạch sâu.
- Cơn đau có thể âm ỉ hoặc dữ dội, tệ hơn khi vận động và thuyên giảm khi nghỉ ngơi.
- Nếu cục máu đông ngày càng lớn, dòng máu có thể bị chặn hoàn toàn, dẫn đến hoại tử chi nếu không được điều trị kịp thời.
Khi nào cần đi khám ngay?
✔ Cơn đau kéo dài không rõ nguyên nhân.
✔ Chuột rút liên tục, đặc biệt ở bắp chân hoặc cánh tay.
✔ Đau kèm sưng đỏ, nóng rát ở khu vực bị ảnh hưởng.
- Tê bì tay chân – Dấu hiệu máu lưu thông kém
Tê bì tay chân có thể do ngủ sai tư thế hoặc ngồi lâu, nhưng nếu tình trạng này xảy ra thường xuyên, đặc biệt khi tê bì kèm theo cảm giác châm chích hoặc yếu cơ, đây có thể là dấu hiệu tắc nghẽn mạch máu nuôi dây thần kinh.
- Tắc nghẽn động mạch chi dưới có thể khiến chân bị tê, đau buốt hoặc yếu dần theo thời gian.
- Tắc nghẽn động mạch não có thể gây mất cảm giác tạm thời, mất thăng bằng hoặc cử động khó khăn.
Hãy đi khám nếu:
✔ Tê bì kéo dài, tái diễn nhiều lần.
✔ Cảm giác yếu cơ, khó kiểm soát cử động.
✔ Kèm theo chóng mặt, đau đầu hoặc suy giảm trí nhớ.
- Đau đầu kéo dài, dữ dội – Nguy cơ đột quỵ
Những cơn đau đầu dữ dội, kéo dài, không thuyên giảm dù đã uống thuốc giảm đau có thể là dấu hiệu tắc nghẽn mạch máu não, làm giảm lượng oxy cung cấp cho não.
- Tắc nghẽn động mạch cảnh có thể gây thiếu máu lên não, làm tăng nguy cơ đột quỵ.
- Nếu mạch máu bị vỡ, có thể gây xuất huyết não, rất nguy hiểm.
Đến bệnh viện ngay nếu bạn bị:
✔ Đau đầu dữ dội kèm theo hoa mắt, chóng mặt.
✔ Đột ngột nói khó, méo miệng, tê liệt một bên cơ thể.
✔ Mất thị lực tạm thời hoặc nhìn mờ.
- Sưng phù chân – Coi chừng huyết khối tĩnh mạch sâu
Nếu một bên chân sưng phù bất thường, da căng bóng, đỏ hoặc tím tái, bạn có thể đang bị huyết khối tĩnh mạch sâu.
- Cục máu đông trong tĩnh mạch sâu có thể chặn dòng chảy của máu, gây sưng đau.
- Nguy hiểm hơn, nếu cục máu đông di chuyển lên phổi, có thể gây thuyên tắc phổi, đe dọa tính mạng.
Đặc biệt cảnh giác nếu:
✔ Chỉ sưng một bên chân, kèm theo cảm giác đau tức nặng nề.
✔ Da chân có màu đỏ hoặc tím bất thường.
✔ Khi ấn vào vùng sưng thấy đau nhói.
- Chân tay lạnh, da tái nhợt – Dấu hiệu thiếu máu nuôi dưỡng
Nếu tay chân luôn lạnh, da tái nhợt, xanh xao dù trời không lạnh, có thể mạch máu của bạn đang bị tắc nghẽn, khiến máu không lưu thông đủ đến tay chân.
- Tắc nghẽn động mạch ngoại vi có thể làm giảm lượng oxy nuôi dưỡng các mô, gây loét da, hoại tử mô nếu không được điều trị sớm.
- Thiếu máu não có thể gây mất trí nhớ, lú lẫn, mất thăng bằng.
Nên đi khám nếu:
✔ Tay chân luôn lạnh dù trời nóng.
✔ Da xanh xao, tím tái hoặc xuất hiện vết loét lâu lành.
✔ Cảm giác tê yếu hoặc mất cảm giác ở chi.
- Làm thế nào để ngăn ngừa tác nghẽn mạch máu?
Chế độ ăn uống lành mạnh
- Hạn chế thực phẩm nhiều dầu mỡ, nội tạng động vật, thay vào đó nên ăn nhiều rau xanh, cá béo, hạt dinh dưỡng giúp bảo vệ mạch máu.
- Bổ sung thực phẩm giàu omega-3, vitamin K, chất xơ giúp giảm cholesterol xấu.
Tập thể dục đều đặn
- Đi bộ, bơi lội, yoga hoặc đạp xe ít nhất 30 phút mỗi ngày giúp duy trì lưu thông máu tốt hơn.
- Tránh ngồi lâu một chỗ, nên đứng lên vận động sau mỗi 1-2 giờ.
Kiểm soát cân nặng, huyết áp, đường huyết
- Béo phì, tiểu đường, huyết áp cao là những yếu tố hàng đầu gây tắc nghẽn mạch máu.
- Kiểm tra sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm nguy cơ.
Bỏ thuốc lá, hạn chế rượu bia
- Nicotine trong thuốc lá làm co mạch, tăng nguy cơ xơ vữa động mạch.
- Rượu bia quá mức có thể làm tăng huyết áp, gây tổn thương mạch máu.
Tắc nghẽn mạch máu không phải là vấn đề xảy ra trong một ngày, mà là hậu quả của nhiều năm thói quen ăn uống, sinh hoạt không lành mạnh. Khi cơ thể đã xuất hiện các dấu hiệu trên, có nghĩa là mạch máu của bạn đã bị tổn thương nghiêm trọng.
Việc phát hiện sớm và can thiệp kịp thời có thể giúp bạn ngăn chặn những biến chứng nguy hiểm như đột quỵ, nhồi máu cơ tim hoặc hoại tử chi.
Hãy lắng nghe cơ thể mình, đừng bỏ qua những dấu hiệu dù là nhỏ nhất. Nếu thấy bài viết này hữu ích, hãy chia sẻ ngay để nhiều người có thể tự bảo vệ sức khỏe tim mạch của mình!