Ngủ ngon là yếu tố không thể thiếu để duy trì sức khỏe và tinh thần ổn định. Một giấc ngủ chất lượng giúp cơ thể được nghỉ ngơi, bộ não được phục hồi và tinh thần sảng khoái vào ngày hôm sau. Tuy nhiên, với lối sống bận rộn, căng thẳng và lệ thuộc vào thiết bị điện tử, không ít người gặp khó khăn trong việc chìm vào giấc ngủ sâu.
Trong số những phương pháp đơn giản giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ, đọc sách trước khi đi ngủ được xem là một thói quen nhỏ nhưng mang lại hiệu quả lớn. Không chỉ giúp thư giãn tinh thần, giảm căng thẳng, mà còn giúp bạn tránh xa ánh sáng xanh gây hại từ màn hình điện thoại. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, việc đọc vài trang sách mỗi tối có thể giúp não bộ dần dịu lại, đưa bạn nhẹ nhàng chìm vào giấc ngủ một cách tự nhiên.
Vậy đọc sách trước khi đi ngủ mang lại những lợi ích cụ thể gì cho sức khỏe thể chất và tinh thần? Hãy cùng blog của Dr Trang khám phá chi tiết trong bài viết dưới đây nhé!
Lợi ích của việc đọc sách trước khi đi ngủ
Ngủ đủ giấc và có chất lượng ngủ tốt được xem như điều kiện bắt buộc đối với tất cả mọi người. Vì nếu giấc ngủ không được đảm bảo sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến hiệu suất công việc cũng như các hoạt động của ngày hôm sau. Một trong những cách quan trọng để đi vào giấc ngủ và duy trì giấc ngủ ngon được kể đến là đọc sách trước khi đi ngủ.
1. Đọc sách trước khi đi ngủ giúp tránh xa thiết bị điện tử
Giấc ngủ kém có mối liên hệ mật thiết với việc nhìn vào màn hình điện tử trước khi ngủ như điện thoại, máy tính, tivi. Ánh sáng xanh từ màn hình có thể ức chế quá trình sản xuất hormone melatonin – chất giúp cơ thể buồn ngủ. Điều này khiến bạn khó đi vào giấc ngủ hoặc ngủ không sâu.
Việc đọc sách giấy trước khi đi ngủ có thể thay thế thời gian dành cho thiết bị điện tử, giảm sự kích thích thần kinh và giúp bạn thư giãn hơn. Một cuốn tiểu thuyết hay, sách kỹ năng sống, truyện nhẹ nhàng có thể đưa bạn rời xa thế giới lo âu và dễ dàng chìm vào giấc ngủ.
2. Giảm căng thẳng và lo âu hiệu quả
Đọc sách trước khi đi ngủ được chứng minh có thể làm giảm mức độ căng thẳng tới 68%, thậm chí còn hiệu quả hơn cả nghe nhạc hay uống trà. Thói quen đọc sách vào cuối ngày giúp làm dịu tâm trí, giảm nhịp tim và giảm áp lực tinh thần tích tụ sau một ngày làm việc vất vả.
Đặc biệt, khi bạn chọn đọc những nội dung truyền cảm hứng, tích cực hoặc nhẹ nhàng như sách về thiền, truyện ngắn nhân văn, cơ thể bạn sẽ phản ứng bằng cách thư giãn, dễ dàng đi vào giấc ngủ sâu hơn.
3. Đọc sách giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ
Không giống như việc xem video hay lướt mạng xã hội, đọc sách không tạo ra các kích thích thị giác mạnh. Việc đọc sách trước khi đi ngủ giúp não hoạt động một cách nhẹ nhàng, tập trung vừa phải, từ đó dễ dàng chìm vào giấc ngủ tự nhiên hơn.
Khi bạn đọc sách, não bộ được dẫn dắt theo một mạch nội dung liên tục, giảm tình trạng suy nghĩ lan man – một nguyên nhân phổ biến gây mất ngủ. Đặc biệt, với những người có chứng mất ngủ nhẹ, đọc sách giúp thiết lập tín hiệu cho não rằng đã đến giờ đi ngủ.
4. Tăng cường khả năng đồng cảm và kết nối cảm xúc
Các nghiên cứu cho thấy đọc sách – đặc biệt là tiểu thuyết – có thể giúp bạn rèn luyện sự đồng cảm thông qua việc đặt mình vào hoàn cảnh, cảm xúc của nhân vật. Việc kết nối cảm xúc này khiến tâm trí trở nên mềm mại, dịu dàng và dễ cảm nhận niềm vui từ những điều nhỏ bé – yếu tố rất tốt cho tinh thần.
Đồng thời, khi bạn có thói quen đọc sách trước khi đi ngủ, bạn cũng hình thành lối sống tinh tế hơn, nhạy cảm hơn trong các mối quan hệ. Từ đó, tinh thần bạn cũng được củng cố, giảm nguy cơ stress và rối loạn giấc ngủ.
5. Giúp não bộ hoạt động cân bằng và bền bỉ
Một nghiên cứu năm 2013 chỉ ra rằng việc đọc sách thường xuyên giúp não bộ cải thiện khả năng kết nối, tập trung và xử lý ngôn ngữ tốt hơn. Đọc sách trước khi đi ngủ không chỉ đơn thuần là hình thức thư giãn mà còn là quá trình luyện tập não bộ một cách nhẹ nhàng.
Việc đọc giúp hình thành các liên kết thần kinh, tăng trí nhớ và sự linh hoạt trong suy nghĩ. Qua thời gian, thói quen này còn có thể phòng ngừa nguy cơ suy giảm nhận thức ở người cao tuổi.
6. Đọc sách là khoản đầu tư nhỏ nhưng mang lại lợi ích lớn
Chỉ với 15–30 phút mỗi đêm để đọc sách, bạn đã tự thưởng cho mình một khoảng thời gian yên tĩnh, giúp tái tạo năng lượng, làm sạch tâm trí. Đây là một khoản đầu tư về thời gian vô cùng nhỏ nhưng lợi ích mang lại lâu dài: cải thiện giấc ngủ, tăng sự thư thái, mở rộng kiến thức và tăng vốn từ vựng.
Dù là sách về kỹ năng sống, tâm lý học, tiểu thuyết, hay truyện ngắn đời thường – nếu được chọn lựa phù hợp – đều có thể giúp bạn dễ dàng chìm vào giấc ngủ và thức dậy với tinh thần sảng khoái.
7. Tăng sự sáng tạo và khả năng tưởng tượng
Đọc sách trước khi đi ngủ có thể mở rộng trí tưởng tượng của bạn thông qua những hình ảnh và tình huống được miêu tả trong sách. Bạn có thể tưởng tượng ra không gian, nhân vật và cảm xúc mà tác giả mô tả, từ đó tăng sự linh hoạt của não bộ.
Thói quen đọc sách trước khi ngủ giúp kích hoạt bán cầu não phải – nơi chi phối khả năng tưởng tượng và sáng tạo. Đặc biệt với những ai đang làm công việc nghệ thuật, sáng tạo hoặc cần xử lý vấn đề, việc đọc sách vào cuối ngày như một cách “kích hoạt” ý tưởng cho ngày hôm sau.
8. Rèn luyện khả năng tập trung lâu dài
Việc đọc một cuốn sách đòi hỏi sự chú ý và kiên nhẫn để theo dõi dòng chảy của nội dung. Khi bạn đọc sách mỗi đêm trước khi đi ngủ, não bộ dần học được cách tập trung lâu hơn, bỏ qua các yếu tố gây nhiễu từ môi trường xung quanh.
Điều này không chỉ giúp cải thiện khả năng tập trung trong việc đọc mà còn lan tỏa đến các công việc ban ngày, giúp bạn làm việc hiệu quả hơn, ít bị phân tâm hơn.
Sách giấy hay sách điện tử – lựa chọn nào tốt hơn cho giấc ngủ?
Nhiều nghiên cứu khuyến nghị nên đọc sách giấy thay vì sách điện tử nếu mục tiêu là cải thiện giấc ngủ. Ánh sáng xanh từ thiết bị điện tử có thể gây ức chế melatonin – hormone điều hòa giấc ngủ.
Sách giấy mang lại cảm giác chân thực hơn, ít gây mỏi mắt, đồng thời không bị làm phiền bởi thông báo từ ứng dụng hay mạng xã hội. Tuy nhiên, nếu sử dụng sách điện tử, hãy bật chế độ nền tối và tránh đọc quá sát giờ đi ngủ.
Ưu điểm của sách giấy
Sách giấy không phát ra ánh sáng xanh, không làm ảnh hưởng đến quá trình sản sinh melatonin – hormone điều hòa giấc ngủ. Khi bạn đọc sách giấy, mắt sẽ được thư giãn hơn, giúp cơ thể nhận biết rằng đã đến giờ nghỉ ngơi. Ngoài ra, việc lật từng trang sách, cảm nhận mùi giấy và âm thanh quen thuộc khi đọc cũng tạo ra cảm giác dễ chịu, yên bình – rất phù hợp với không khí buổi tối.
Nhược điểm của sách giấy
Điểm trừ nhỏ của sách giấy là khó mang theo khi đi xa, hoặc không thể lưu trữ hàng ngàn cuốn cùng lúc như sách điện tử. Nhưng nếu chỉ dùng để đọc sách trước khi ngủ, thì sách giấy hoàn toàn đáp ứng tốt.
Ưu điểm và nhược điểm của sách điện tử
Sách điện tử rất tiện lợi. Bạn có thể đọc ở mọi nơi, lưu trữ hàng trăm cuốn sách chỉ trong một thiết bị. Tuy nhiên, nhược điểm lớn nhất là ánh sáng xanh từ màn hình thiết bị như điện thoại, máy tính bảng có thể phá vỡ đồng hồ sinh học. Nó làm giảm chất lượng giấc ngủ và khiến bạn khó chìm vào giấc ngủ sâu.
Khuyến nghị
Nếu bạn thực sự muốn cải thiện chất lượng giấc ngủ, hãy ưu tiên đọc sách giấy trước khi ngủ. Hạn chế dùng điện thoại hay máy tính bảng vào ban đêm. Một cuốn sách giấy nhẹ nhàng sẽ giúp bạn thư giãn đầu óc, xua tan căng thẳng và dễ dàng khép lại một ngày trọn vẹn.
Cách đọc sách giúp dễ ngủ và thư giãn hơn
Không phải cuốn sách nào cũng phù hợp để đọc sách trước khi ngủ. Để đạt hiệu quả tốt nhất, bạn nên lựa chọn đúng thể loại và cách đọc phù hợp với tâm trạng buổi tối.
Chọn thể loại sách nhẹ nhàng
Bạn nên ưu tiên đọc các cuốn sách có nội dung nhẹ nhàng, tích cực như sách phát triển bản thân, truyện ngắn nhẹ nhàng, tiểu thuyết lãng mạn hoặc sách về thiền, tâm lý học ứng dụng. Những thể loại này giúp bạn thư giãn đầu óc và dễ dàng chìm vào giấc ngủ hơn.
Ngược lại, tránh đọc truyện ly kỳ, trinh thám hay kinh dị. Những thể loại này thường khiến bạn hồi hộp, kích thích thần kinh và làm khó ngủ hơn.
Tư thế đọc thoải mái, ánh sáng dịu nhẹ
Hãy tìm một tư thế thoải mái nhất khi đọc sách trước khi ngủ. Bạn có thể ngồi tựa vào gối, đắp chăn nhẹ và dùng một chiếc đèn ngủ ánh sáng vàng dịu để đọc. Không nên đọc sách trong tư thế nằm nghiêng vì dễ gây mỏi cổ và ảnh hưởng đến thị lực.
Không cần cố đọc quá lâu. Chỉ cần 15–20 phút là đủ để não bộ thư giãn và sẵn sàng cho một giấc ngủ sâu.
Một số lưu ý để hình thành thói quen đọc sách trước khi ngủ
Để việc đọc sách trước khi đi ngủ trở thành một phần trong thói quen sống lành mạnh, bạn cần thực hiện một cách đều đặn và có kế hoạch.
Thiết lập thời gian đọc cố định mỗi tối
Hãy chọn một khung giờ cố định vào buổi tối, lý tưởng là khoảng 20–30 phút trước khi đi ngủ. Khi lặp lại hành động này mỗi ngày, cơ thể sẽ tự hình thành nhịp sinh học quen thuộc và dễ chìm vào giấc ngủ hơn.
Tạo góc đọc sách yên tĩnh
Chọn một nơi thật yên tĩnh, mát mẻ, có đèn đọc sách ánh sáng dịu. Bạn có thể chuẩn bị thêm một tách trà thảo mộc không caffeine để thư giãn tinh thần.
Kiên trì ít nhất 2 tuần
Thói quen mới cần thời gian để hình thành. Bạn hãy cố gắng duy trì việc đọc sách trước khi ngủ đều đặn ít nhất 14 ngày. Sau khoảng thời gian đó, bạn sẽ thấy việc đọc sách mỗi tối trở nên tự nhiên và rất có lợi cho giấc ngủ.
Khép lại một ngày bằng những trang sách – Khởi đầu một giấc ngủ ngon
Giữa nhịp sống bận rộn và những lo toan thường nhật, việc đọc sách trước khi đi ngủ không chỉ đơn thuần là một thú vui, mà còn là liều thuốc tinh thần giúp bạn thư giãn và chìm vào giấc ngủ ngon.
Chỉ cần vài trang sách mỗi tối, bạn đã giúp tâm trí rời xa điện thoại, ánh sáng xanh và mọi muộn phiền trong ngày. Bạn được thả lỏng, tập trung vào những dòng chữ nhẹ nhàng, từ đó dễ đi vào giấc ngủ sâu và chất lượng hơn.
Đọc sách trước khi ngủ cũng là cách đơn giản để nuôi dưỡng tâm hồn, kích thích trí tưởng tượng, đồng thời giảm căng thẳng, cải thiện sự tập trung và tăng khả năng đồng cảm.
Nếu bạn đang tìm một thói quen tốt cho giấc ngủ và sức khỏe tinh thần, hãy bắt đầu bằng việc đọc sách mỗi tối. Không cần nhiều – chỉ cần 15–20 phút thôi, bạn sẽ thấy sự thay đổi tích cực từng ngày.
Hãy để những trang sách khép lại một ngày nhẹ nhàng và mở ra cánh cửa cho một giấc ngủ thật bình yên.
XEM THÊM: