Loét dạ dày – tá tràng là bệnh lý phổ biến do viêm loét niêm mạc dạ dày hoặc tá tràng, thường do vi khuẩn Helicobacter pylori (HP) hoặc do lạm dụng thuốc giảm đau, stress, chế độ ăn uống không hợp lý. Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong quá trình điều trị, giúp bảo vệ niêm mạc dạ dày, kiểm soát tiết axit và hỗ trợ làm lành vết loét.
Dưới đây là danh sách những thực phẩm nên ăn và nên tránh để hỗ trợ quá trình điều trị bệnh.
Thực phẩm nên ăn khi bị loét dạ dày – tá tràng
Chế độ ăn uống có vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ điều trị loét dạ dày – tá tràng. Việc lựa chọn thực phẩm phù hợp giúp giảm đau, hạn chế tiết axit và bảo vệ niêm mạc dạ dày. Dưới đây là những thực phẩm mà người bệnh nên bổ sung vào chế độ ăn hàng ngày.
1. Rau củ tốt cho dạ dày – tá tràng
Rau củ chứa nhiều vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa. Chúng giúp giảm viêm, trung hòa axit và bảo vệ niêm mạc dạ dày.
- Rau xanh: Cải bó xôi, cải thảo, rau muống, súp lơ xanh, rau mồng tơi.
- Củ quả: Bí đỏ, cà rốt, khoai lang, dưa leo giúp làm dịu dạ dày.
- Trái cây ít chua: Chuối, táo, lê, dưa hấu, việt quất, dâu tây, kiwi.
Lưu ý: Tránh các loại rau sống, rau muối chua vì có thể gây kích ứng dạ dày.
2. Ngũ cốc giúp bảo vệ niêm mạc dạ dày
Ngũ cốc nguyên hạt giàu chất xơ giúp bảo vệ niêm mạc dạ dày và trung hòa axit dịch vị.
- Yến mạch: Giúp tiêu hóa tốt, giảm viêm.
- Gạo lứt: Cung cấp năng lượng, giảm nguy cơ đầy bụng.
- Hạt quinoa, hạt kê: Giúp hệ tiêu hóa khỏe mạnh hơn.
- Bánh mì nguyên cám: Hỗ trợ hấp thụ axit dư thừa trong dạ dày.
Lưu ý: Tránh các loại bánh mì ngọt, bánh quy có đường, vì có thể gây tăng tiết axit.
3. Thịt dễ tiêu hóa và giàu dinh dưỡng
Bệnh nhân loét dạ dày – tá tràng nên chọn thịt nạc, ít chất béo để tránh gây áp lực lên hệ tiêu hóa.
- Thịt gà (không da), cá hồi, cá thu, tôm giúp bổ sung đạm mà không gây kích thích dạ dày.
- Thịt bò nạc, thịt heo nạc chứa nhiều sắt, kẽm, giúp hỗ trợ quá trình hồi phục.
Lưu ý: Không ăn thịt chiên rán, thịt chế biến sẵn như xúc xích, thịt nguội vì dễ gây đầy hơi, khó tiêu.
4. Đậu và các loại hạt giúp ổn định tiêu hóa
Đậu và hạt cung cấp protein thực vật, giúp hệ tiêu hóa hoạt động trơn tru hơn.
- Đậu xanh, đậu đỏ, đậu đen, đậu nành giúp bảo vệ niêm mạc dạ dày.
- Hạt chia, hạt lanh giàu chất xơ, giúp tiêu hóa tốt hơn.
- Đậu phụ, sữa đậu nành là lựa chọn thay thế tốt cho đạm động vật.
Lưu ý: Tránh đậu rang, đậu muối, đậu chưa nấu chín vì có thể gây đầy bụng.
5. Đồ uống giúp giảm triệu chứng loét dạ dày – tá tràng
Một số loại đồ uống giúp làm dịu dạ dày và hỗ trợ tiêu hóa:
- Nước lọc: Giữ cho cơ thể đủ nước, giúp quá trình tiêu hóa diễn ra thuận lợi.
- Trà thảo mộc (trà gừng, trà hoa cúc): Giúp giảm viêm, hỗ trợ làm lành vết loét.
- Nước ép cà rốt, nước ép táo, nước ép bí đỏ: Giúp bảo vệ niêm mạc dạ dày.
Lưu ý: Tránh cà phê, trà đen, nước ngọt có gas, rượu bia vì chúng có thể gây kích thích dạ dày.
6. Canh và súp giúp giảm tiết axit dạ dày
Thực phẩm mềm, nhiều nước giúp giảm áp lực lên dạ dày và hỗ trợ tiêu hóa tốt hơn.
- Canh rau ngót, canh bí đỏ, canh mướp giúp làm dịu cơn đau dạ dày.
- Súp gà, súp bí đỏ, cháo yến mạch giúp dạ dày hấp thụ dinh dưỡng dễ dàng.
Lưu ý: Tránh súp quá nóng hoặc chứa nhiều gia vị cay.
7. Nghệ và mật ong – bài thuốc tự nhiên cho loét dạ dày – tá tràng
Nghệ và mật ong có khả năng chống viêm, giảm tiết axit và bảo vệ niêm mạc dạ dày.
- Nghệ chứa curcumin, giúp làm lành vết loét.
- Mật ong có tính kháng khuẩn, hỗ trợ cân bằng axit dạ dày.
Cách sử dụng:
- Uống nước ấm pha mật ong vào buổi sáng để bảo vệ dạ dày.
- Kết hợp bột nghệ với mật ong để giảm đau dạ dày.
8. Đậu bắp giúp làm lành vết loét
Đậu bắp chứa chất nhầy tự nhiên, giúp bảo vệ niêm mạc dạ dày và giảm kích ứng.
- Giàu vitamin B, C, E, giúp tăng cường sức khỏe hệ tiêu hóa.
- Chất nhầy trong đậu bắp có tác dụng làm lành vết viêm loét.
Cách sử dụng:
- Luộc đậu bắp để giữ nguyên dinh dưỡng.
- Nấu canh đậu bắp với rau xanh giúp dễ tiêu hóa.
9. Khoai lang giúp bảo vệ niêm mạc dạ dày
Khoai lang chứa chất xơ, vitamin A, kali, giúp trung hòa axit dạ dày và giảm triệu chứng đau dạ dày.
- Khoai lang hấp, khoai lang luộc giúp dễ tiêu hóa.
- Cháo khoai lang kết hợp với yến mạch giúp bảo vệ dạ dày.
Lưu ý: Không nên ăn khoai lang chiên, khoai lang nướng vì dễ gây đầy bụng.
Việc lựa chọn thực phẩm phù hợp giúp hỗ trợ điều trị loét dạ dày – tá tràng, bảo vệ niêm mạc dạ dày và giảm tiết axit. Rau củ, thịt nạc, ngũ cốc nguyên hạt, đậu hạt, nghệ, mật ong và nước ép trái cây là những thực phẩm tốt cho người bệnh.
Ngoài việc ăn uống hợp lý, người bệnh nên tránh căng thẳng, tập thể dục nhẹ nhàng và tuân thủ hướng dẫn điều trị của bác sĩ để đạt kết quả tốt nhất.
Thực phẩm cần tránh khi bị loét dạ dày – tá tràng
Chế độ ăn uống không phù hợp có thể làm tổn thương niêm mạc dạ dày, kích thích tiết axit và khiến triệu chứng loét dạ dày – tá tràng trở nên nghiêm trọng hơn. Vì vậy, cần tránh hoặc hạn chế một số thực phẩm để giúp dạ dày phục hồi tốt hơn.
1. Đồ ăn nhiều dầu mỡ gây kích thích dạ dày
Thực phẩm chứa nhiều dầu mỡ làm chậm quá trình tiêu hóa và tăng tiết axit dịch vị, khiến dạ dày khó chịu hơn.
- Đồ chiên rán: Gà rán, khoai tây chiên, bánh rán dễ gây đầy hơi, khó tiêu.
- Mỡ động vật, nội tạng động vật: Gây áp lực lên dạ dày, làm chậm quá trình hồi phục.
- Thức ăn nhanh, đồ chế biến sẵn: Xúc xích, lạp xưởng, thịt nguội chứa nhiều chất bảo quản, gây hại cho dạ dày.
Lời khuyên: Nên hạn chế dầu mỡ trong chế biến, ưu tiên món hấp, luộc, nấu canh.
2. Đồ uống kích thích dạ dày
Một số loại đồ uống có thể tăng tiết axit, làm tổn thương niêm mạc dạ dày và gây đau.
- Cà phê, trà đặc: Chứa caffeine, kích thích dạ dày tiết nhiều axit hơn.
- Nước ngọt có gas: Gây đầy hơi, chướng bụng, làm tăng áp lực lên dạ dày.
- Rượu bia: Làm mòn niêm mạc dạ dày, dễ gây xuất huyết tiêu hóa.
Lời khuyên: Nếu muốn uống trà, hãy chọn trà thảo mộc không caffeine như trà hoa cúc, trà gừng.
3. Gia vị cay nóng làm tăng axit dạ dày
Gia vị cay nóng có thể kích thích niêm mạc, gây đau rát, khó chịu cho người bị loét dạ dày – tá tràng.
- Ớt, tiêu, tỏi, gừng tươi: Gây kích ứng mạnh, làm tăng cảm giác nóng rát ở dạ dày.
- Hành tây, hành lá sống: Gây đầy bụng, khó tiêu nếu ăn quá nhiều.
Lời khuyên: Nên sử dụng gia vị nhẹ nhàng hơn như rau thơm, nghệ, hạt thì là để tăng hương vị món ăn mà không gây hại cho dạ dày.
4. Thực phẩm có tính axit cao
Một số thực phẩm có vị chua có thể làm tăng lượng axit trong dạ dày, gây đau và làm tổn thương niêm mạc.
- Trái cây chua: Cam, chanh, quýt, xoài xanh, khế làm tăng tiết axit.
- Dấm, mẻ, dưa chua, cà muối: Gây mất cân bằng axit trong dạ dày.
Lời khuyên: Hãy chọn trái cây ít chua như chuối, táo, lê, dưa hấu để bổ sung vitamin mà không gây kích ứng dạ dày.
5. Thực phẩm chế biến sẵn gây hại cho hệ tiêu hóa
Thực phẩm chế biến sẵn chứa nhiều muối, chất bảo quản, phụ gia, có thể gây hại cho dạ dày.
- Mì gói, thực phẩm đóng hộp: Chứa nhiều chất bảo quản, không tốt cho dạ dày.
- Đồ ăn nhanh: Gà rán, bánh mì kẹp thịt chứa nhiều dầu mỡ, làm tăng nguy cơ đau dạ dày.
Lời khuyên: Nên ăn thực phẩm tươi, chế biến đơn giản để bảo vệ hệ tiêu hóa.
6. Đồ ngọt làm tăng nguy cơ viêm loét
Thực phẩm nhiều đường có thể gây rối loạn tiêu hóa, làm tăng nguy cơ viêm nhiễm dạ dày.
- Bánh kẹo, nước ngọt có đường: Làm tăng áp lực lên dạ dày, gây đầy hơi.
- Sữa đặc, kem, socola: Gây kích thích tiết axit, làm dạ dày khó chịu hơn.
Lời khuyên: Nên chọn đồ ngọt tự nhiên như mật ong, hoa quả ít đường để giảm ảnh hưởng đến dạ dày.
7. Một số loại rau củ gây đầy hơi, khó tiêu
Một số loại rau củ có thể gây sinh hơi, làm dạ dày bị chướng bụng và khó chịu.
- Giá đỗ, dưa cải muối, kim chi: Gây tăng tiết axit, dễ gây trào ngược.
- Hành, hẹ, bắp cải sống: Làm dạ dày khó tiêu hóa, gây đầy hơi.
Lời khuyên: Nên ăn rau củ nấu chín, tránh rau sống hoặc lên men.
8. Các loại đậu và hạt cứng khó tiêu hóa
Một số loại đậu và hạt có thể gây đầy bụng, khó tiêu nếu ăn quá nhiều.
- Đậu phộng, hạt điều, hạt hướng dương: Gây đầy bụng, khó tiêu.
- Đậu sống hoặc đậu chế biến nhiều dầu mỡ: Làm dạ dày bị kích thích.
Lời khuyên: Nên chọn đậu luộc hoặc đậu hấp, tránh các loại đậu rang, chiên dầu.
9. Sữa và các chế phẩm từ sữa không phù hợp
Một số người bị loét dạ dày – tá tràng có thể bị khó tiêu khi uống sữa hoặc ăn chế phẩm từ sữa.
- Sữa nguyên kem, phô mai béo, bơ: Gây đầy hơi, khó tiêu.
- Sữa có đường: Làm tăng tiết axit, dễ gây đau dạ dày.
Lời khuyên: Nếu uống sữa, nên chọn sữa không đường, sữa chua không đường để giảm tác động đến dạ dày.
Để bảo vệ niêm mạc dạ dày và hỗ trợ điều trị loét dạ dày – tá tràng, người bệnh cần tránh các thực phẩm chiên rán, cay nóng, đồ uống có gas, thực phẩm chế biến sẵn, đồ ngọt và trái cây chua. Những thực phẩm này có thể kích thích dạ dày, làm tăng tiết axit và gây tổn thương niêm mạc dạ dày.
Bên cạnh việc hạn chế các thực phẩm có hại, người bệnh nên ăn chậm, nhai kỹ, chia nhỏ bữa ăn và duy trì thói quen ăn uống lành mạnh để giúp dạ dày hồi phục tốt hơn.
Lưu ý khi chọn thực phẩm cho người bị loét dạ dày – tá tràng
Chế độ ăn uống ảnh hưởng lớn đến quá trình hồi phục của bệnh loét dạ dày – tá tràng. Ngoài việc chọn thực phẩm phù hợp, người bệnh cần tuân thủ một số nguyên tắc để bảo vệ dạ dày và giúp tiêu hóa tốt hơn.
1. Ăn ít nhưng chia thành nhiều bữa nhỏ
Người bị loét dạ dày – tá tràng không nên ăn quá no hoặc để bụng quá đói. Điều này có thể làm tăng tiết axit dạ dày, gây đau và khó chịu.
Lời khuyên:
- Chia thành 5 – 6 bữa nhỏ trong ngày.
- Ăn cách nhau 2 – 3 giờ để duy trì lượng axit dạ dày ổn định.
2. Ăn chậm, nhai kỹ để giảm áp lực lên dạ dày
Nhai kỹ giúp thực phẩm được nghiền nhỏ, giảm áp lực lên dạ dày và hỗ trợ tiêu hóa tốt hơn.
Lời khuyên:
- Mỗi miếng ăn nên nhai ít nhất 20 – 30 lần.
- Hạn chế nói chuyện khi ăn để tránh nuốt nhiều khí, gây đầy bụng.
3. Tránh ăn thức ăn quá nóng hoặc quá lạnh
Thức ăn quá nóng có thể làm tổn thương niêm mạc dạ dày. Ngược lại, thức ăn lạnh làm co mạch máu, ảnh hưởng đến tiêu hóa.
Lời khuyên:
- Ăn thức ăn ấm, vừa phải, khoảng 35 – 40°C.
4. Ưu tiên thực phẩm giàu chất xơ dễ tiêu hóa
Chất xơ giúp bảo vệ niêm mạc dạ dày, giảm táo bón và hỗ trợ tiêu hóa.
Thực phẩm nên chọn:
- Rau xanh mềm: Bí đỏ, cải bó xôi, rau ngót.
- Trái cây ít chua: Chuối, táo, lê.
- Ngũ cốc nguyên hạt: Yến mạch, gạo lứt.
5. Tránh thực phẩm có nhiều đường và muối
Đồ ngọt làm tăng tiết axit, còn thực phẩm mặn dễ gây tích nước, ảnh hưởng đến dạ dày.
Lời khuyên:
- Hạn chế bánh kẹo, nước ngọt có đường.
- Không ăn thực phẩm muối chua, đồ đóng hộp.
6. Uống đủ nước để hỗ trợ tiêu hóa
Nước giúp làm loãng axit dạ dày và cải thiện hệ tiêu hóa.
Lời khuyên:
- Uống ít nhất 1.5 – 2 lít nước/ngày.
- Không uống nước ngay sau bữa ăn, nên uống cách bữa ăn 30 phút.
Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ điều trị loét dạ dày – tá tràng. Việc lựa chọn thực phẩm phù hợp giúp giảm kích thích dạ dày, hạn chế tiết axit và thúc đẩy quá trình phục hồi niêm mạc.
Người bệnh nên ưu tiên thực phẩm dễ tiêu hóa, giàu chất xơ, protein nạc và vitamin. Đồng thời, cần tránh các món cay nóng, chiên rán, thực phẩm có tính axit cao và đồ uống kích thích. Bên cạnh đó, duy trì thói quen ăn chậm, nhai kỹ, chia nhỏ bữa ăn và uống đủ nước cũng giúp bảo vệ dạ dày tốt hơn.
Ngoài chế độ ăn uống, người bệnh cần kết hợp với lối sống lành mạnh, kiểm soát căng thẳng và tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ để đạt hiệu quả tốt nhất. Hãy duy trì một thói quen ăn uống khoa học để bảo vệ dạ dày và nâng cao sức khỏe lâu dài!
XEM THÊM: